Banki centralne co kilka lat wymieniają papierową walutę na banknoty z odświeżonym projektem graficznym oraz lepszymi zabezpieczeniami przed fałszerstwami. Wycofane z obiegu pieniądze – złotówki, jak i zagraniczna waluta – nie tracą jednak na wartości, choć nie zapłacisz już nimi w sklepie za zakupy. Co zatem zrobić ze starymi banknotami?
Spis treści:
Jak rozpoznać, czy posiadane stare pieniądze mają wartość?
Masz w domu zagraniczną walutę? Radzimy, co nią zrobić
Jakie polskie banknoty wychodzą z obiegu?
Ile jest wart najdroższy stary polski banknot?
Co to są stare banknoty?
Choć termin zdaje się jasny, „stare banknoty” mogą być różnie rozumiane. Prawdopodobnie za stare banknoty uznamy po prostu gotówkę, która w wyniku użytkowania uległa zniszczeniu, np. jest popisana długopisem, naderwana lub całkowicie przerwana. Starymi banknotami nazwiemy również banknoty kolekcjonerskie, które emitowane są dla upamiętnienia wydarzeń i postaci historycznych ważnych dla dziejów konkretnych krajów, a także, wspomnianą wyżej, papierową walutę, która została wycofana z oficjalnego obiegu. Nieaktualne banknoty starych serii mogą stanowić jedynie wartość kolekcjonerską, często jednak istnieje możliwość, że wciąż są coś warte.
Jak rozpoznać, czy posiadane stare pieniądze mają wartość?
W tym celu warto odwiedzić portale aukcyjne, fora i blogi skupiające pasjonatów numizmatyki (która oznacza stare banknoty i stare monety), bądź skontaktować się z punktem skupu banknotów, gdzie otrzymamy profesjonalną wycenę wartości posiadanych pieniędzy. Przydatne mogą być również katalogi banknotów, z których możemy uzyskać
informacje o naszych pieniądzach na podstawie odmiany i numeru serii. Warto pamiętać, że nawet banknoty o niskim nominale mogą być bardzo cenne dla kolekcjonerów, jeśli posiadają unikatowy numer seryjny – do najcenniejszych kombinacji cyfr zalicza się numery seryjne 1234567 i 8765432. Istotnym czynnikiem, wpływającym na wartość banknotu, jest również stan zachowania i błędy mennicze, jak np. literówki. Kolejnym czynnikiem będzie liczba wyemitowanych w ramach serii egzemplarzy – im mniej ich wyemitowano, tym większa wartość banknotu.
Masz w domu zagraniczną walutę? Radzimy, co nią zrobić
Choć cyfrowe płatności zyskują z każdym rokiem na popularności, wciąż wielu z nas decyduje się na zakup lokalnej waluty, planując podróż do innego
kraju. Często po zagranicznej wyprawie jakaś część tej gotówki zostaje w portfelu, czekając na kolejną podróż. Możliwe, że zanim kolejny wyjazd
dojdzie do skutku, posiadane pieniądze mogą zostać wycofane z obiegu. Banki centralne co prawda określają termin, do kiedy można wymienić banknoty i nie stracić przy tym na ich wartości, jednak taka informacja nie zawsze dociera na czas do osób posiadających zagraniczną walutę. Znalazłeś u siebie stare funty, euro i dolary? Oto, gdzie możesz je wymienić:
Gdzie wymienić stare funty?
W przypadku funtów, do wymiany będą się kwalifikowały banknoty papierowe o nominale 50 funtów z serii z 2011 roku oraz 20 funtów z serii 2007 roku; oba wycofane 30 września 2022 i zastąpione nową, polimerowa wersją. Nie jesteś pewien, czy masz nowszą czy starszą wersję? Stare 20 funtów ma na awersie portret ekonomisty Adam Smith’a, który w nowszej wersji został zastąpiony wizerunkiem malarza Williama Turnera. Podobnie rzecz ma się z banknotem 50 funtów – stara wersja banknotu upamiętnia przedsiębiorcę Matthew Boultona oraz wynalazcę Jamesa Watta, podczas gdy nowsza ukazuje wizerunek Alana Turinga, wybitnego matematyka i kryptologa.
Oba banknoty wymienisz bez problemu w Centralnym Banku Anglii, znajdującym się w Londynie oraz jego oddziałach. Możesz to zrobić na dwa sposoby –
wysłać banknoty pocztą, lub pojawić się w banku osobiście. Jeśli nie planujesz podróży do Anglii, a masz stare funty, skorzystaj z usług lokalnych firm, które przyjmują stare monety oraz wycofaną z obiegu papierową walutę. Punktu skupu banknotów w twoim mieście bez problemu znajdziesz w Internecie.
Gdzie wymienić stare euro?
W dzisiejszych czasach wiele osób mówi o starych i nowych banknotach euro, a na temat tej waluty krąży wiele plotek i fałszywych wiadomości. Co więc
warto wiedzieć? Wszystkie banknoty euro z dwóch wydanych dotąd serii, niezależnie od daty emisji, nadają się do użytkowania i pozostają w oficjalnym obiegu*. Możesz więc mieć pewność, że twoje banknoty euro są w porządku. Podobnie z bilonem – stare monety euro, jak i te z nowszych wersji, równolegle pozostają w obiegu. W przypadku zniszczenia banknotu możesz skorzystać z usługi wymiany na nowy. Taką procedurę oferuje każdy punkt Banku Centralnego, obsługujący walutę euro.
* W 2019 r. został wycofany z produkcji banknot o nominale 500 euro, lecz zachowuje on bezterminowo status prawnego środka płatniczego, co oznacza, że nadal można będzie nim płacić i trzymać jako oszczędności.
Gdzie wymienić stare dolary?
Starymi dolarami nazwiemy banknoty, które zostały wyemitowane do roku 1996, nazywane potocznie „małymi głowami”. Mimo zaawansowanego „wieku”, pozostają one w oficjalnym obiegu w USA. Zapłacisz nimi z łatwością w Europie i oczywiście w USA, ale, uwaga!, są praktycznie nie przyjmowane w krajach Afryki, Azji oraz Ameryki Południowej, gdzie turyści często spotykają się z odmową płatności w lokalnych hotelach, sklepach i restauracjach.
Przed podróżą do wymienionych krajów, „małe głowy” najlepiej wymienić na nowsze serie dolarów, emitowane w latach 1996-2003 (nazywane „dużymi
głowami”) i późniejsze, polimerowe. Transakcji wymiany możesz dokonać w kantorach, starego dolara przyjmie również skup banknotów. W obu przypadkach upewnij się, że dany kantor i skup banknotów przyjmują pieniądze, które wyszły już z obiegu. Informacje na ten temat znajdziesz w Internecie. Warto pamiętać, że starych dolarów nie wymienimy w banku, które nie podejmują się tego typu usług.
Jakie polskie banknoty wychodzą z obiegu?
W przypadku naszej rodzimej waluty, wszystkie banknoty serii „Władcy polscy”, które w wyniku denominacji z 1994 r. zostały wprowadzone do obiegu od 1 stycznia 1995 r., pozostają prawnym środkiem płatniczym i funkcjonują w obiegu równolegle z najnowszymi, odświeżonymi wizerunkowo seriami ze zmodernizowanymi zabezpieczeniami. Jeśli posiadasz „stare złotówki”, czyli banknoty polskie czasów PRL, można je było wymienić na nowe złotówki od 1 stycznia 1995 roku do 31 grudnia 2010 roku. Od 1 stycznia 2011 roku nie ma niestety możliwości wymiany tych pieniędzy. Do wymiany w banku będą się natomiast kwalifikować papierowe pieniądze serii „Władcy polscy”, które uległy zużyciu lub uszkodzeniu, jeżeli ich autentyczność nie wzbudza podejrzeń, a cechy umożliwiają rozpoznanie wartości nominalnej. Pamiętajmy, że sprzedawca w sklepie ma prawo odmówić przyjęcia od nas uszkodzonego banknotu, tak samo jak i my mamy prawo odmówić przyjęcia banknotu ze względu na widoczne ślady uszkodzenia.
Ile jest wart najdroższy stary banknot polski?
Ceny pieniędzy na aukcjach z czasów PRL bywają bardzo różne – wahają się od 10 zł do nawet ponad tysiąca złotych. To jednak nic w porównaniu do najcenniejszego polskiego banknotu, który został sprzedany na aukcji za horrendalną cenę – w 2019 roku 500-złotowy banknot z XVIII wieku, który wyemitowano jedynie w 500 sztukach, szczęśliwy nabywca kupił za 220 tys. zł! Ten konkretny egzemplarz zawierał znak wodny w postaci napisu, który nie był drukowany na każdym banknocie z serii, ale tylko raz na całym zadrukowanym arkuszu, co dodawało mu wyjątkowości.