Styczność z pieniędzmi stanowi walną część naszej codzienności – płacimy za zakupy, opłacamy rachunki, nabywamy dobra niezbędne dla naszego zdrowia i samopoczucia. Odkąd znaczna część sklepów przyjmuje transakcje kartą płatniczą, metoda ta zdominowała płatności i nasz kontakt z pieniędzmi w fizycznej formie mocno się zmniejszył – dla większości konsumentów środki finansowe są wirtualną cyfrą, a banknoty wypłacają tylko w nielicznych wypadkach. Jeśli jednak planujesz rodzinne wakacje za granicą lub wybierasz się w podróż służbowo, prawdopodobnie jedną z pierwszych rzeczy, jakie będziesz musiał zrobić po wylądowaniu w obcym kraju, będzie wymiana waluty na papierowe pieniądze, abyś mógł odwiedzić atrakcje turystyczne i dokonywać transakcji w lokalnych sklepach i restauracjach. Uważaj na fałszywe banknoty – możesz je otrzymać np. jako resztę podczas transakcji od ulicznych sprzedawców.
Spis treści:
Techniki stosowane w produkcji nowoczesnych banknotów
Najnowsze metody fałszowania banknotów i walut
Statystyki i przykłady fałszerstw walut z różnych krajów
Porady prawne i konsekwencje prawne posiadania fałszywek
Rola banków i instytucji finansowych w zwalczaniu fałszerstw
TECHNIKI STOSOWANE W PRODUKCJI NOWOCZESNYCH BANKNOTÓW
By rozpoznać fałszywe banknoty, najpierw zaznajomimy się z technikami zaawansowanych technologii, które wykorzystywane są przy produkcji nowoczesnych banknotów, mających na celu zabezpieczenie ich przed fałszowaniem. Do najważniejszych technik należą:
Specjalne tusze: Tusze reagujące na zmianę temperatury czy kąta widzenia, które zmieniają kolor.
Hologramy: Trójwymiarowe obrazy, które zmieniają wygląd w zależności od kąta patrzenia.
Wodne znaki: Znaki widoczne tylko pod światło, zwykle umieszczone w strategicznych miejscach banknotu.
Unikalny papier: Papier banknotowy często zawiera specjalne włókna, które są trudne do zdobycia i naśladowania. Znajomość tych cech pozwala lepiej rozpoznać oryginalne banknoty i ochronić się przed przyjęciem fałszywek.
NAJNOWSZE METODY FAŁSZOWANIA BANKNOTÓW I WALUT
Fałszerze ciągle rozwijają nowe techniki, aby ominąć nowoczesne zabezpieczenia. Używają zaawansowanych drukarek, aby naśladować hologramy i wodne znaki, a także eksperymentują z różnymi rodzajami papieru, aby zbliżyć ich jakość do oryginału. Techniki te są ciągle udoskonalane, więc świadomość ich istnienia i ciągłe edukowanie się w tym zakresie są kluczowe dla ochrony przed podrabianymi pieniędzmi.
STATYSTYKI I PRZYKŁADY FAŁSZERSTW WALUT Z RÓŻNYCH KRAJÓW
Dane pokazują, że niektóre waluty są częściej podrabiane niż inne. Na przykład, euro i dolar amerykański to waluty, które ze względu na swoją szeroką akceptację i wartość, są atrakcyjne dla fałszerzy. Przykładowo, według Europejskiego Banku Centralnego, najczęściej podrabianym nominałem jest 20 euro i 10 funtów. Statystyki i przypadki z różnych regionów świata pokazują, że problem fałszerstw walut jest globalny i wymaga międzynarodowej współpracy.
PORADY PRAWNE I KONSEKWENCJE PRAWNE POSIADANIA FAŁSZYWEK
Posiadanie czy używanie fałszywych pieniędzy jest przestępstwem w większości krajów i może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi, w tym grzywnami a nawet pozbawieniem wolności. Jeśli nieświadomie staniesz się posiadaczem fałszywej waluty, najlepiej jest zgłosić to natychmiast do lokalnego banku lub policji. Takie działanie może pomóc uniknąć zarzutów prawnych i pomaga w walce z przestępczością finansową.
ROLA BANKÓW I INSTYTUCJI FINANSOWYCH W ZWALCZANIU FAŁSZERSTW
Banki i inne instytucje finansowe odgrywają kluczową rolę w identyfikacji podrabianych pieniędzy. Wykorzystują one specjalistyczne maszyny, które potrafią wykrywać fałszywe waluty, analizując ich cechy zabezpieczające. Ponadto, pracownicy są regularnie szkoleni, aby umieć rozpoznać podróbki. Współpraca międzynarodowa i wymiana informacji również są niezbędne w skutecznym zapobieganiu fałszerstwom.
FAŁSZYWE WALUTY – OBIEG FAŁSZYWYCH PIENIĘDZY
Ponieważ jesteś obcokrajowcem, możesz stać się łatwym celem dla osób, które chcą „upłynnić” podrobione monety, odrobione euro czy podrobione dolary – w końcu prawdopodobnie nie jesteś świadomy różnych zabezpieczeń lokalnej waluty.
Zazwyczaj fałszerzom najłatwiej jest wymienić podrobioną walutę na prawdziwą w miejscach o dużym zagęszczeniu zagranicznych turystów – targowiska, bazary, nawet niektóre kantory wymiany walut; nieuczciwi sprzedawcy mają mnóstwo okazji do wprowadzenia do obiegu fałszywych banknotów. Mając to na uwadze, przyjrzymy się kilku najczęściej podrabianym walutom i poznamy sposoby, jak można je rozpoznać, a tym samym ich uniknąć.
PODROBIONE FUNTY BRYTYJSKIE
Mimo, że funt brytyjski posiada wiele najnowocześniejszych zabezpieczeń przed fałszerstwami, pozostaje jedną z najczęściej podrabianych walut na świecie. Zgodnie z raportem Banku Anglii, tylko w pierwszej połowie 2020 roku wykryto i wycofano z obiegu około 33 000 fałszywych banknotów. Najpopularniejszym wśród nich był banknot o nominale 20 funtów. W Wielkiej Brytanii Mennica Królewska współpracuje z Serious Organised Crime Agency (Agencją ds. Przestępczości Zorganizowanej) w celu tropienia fałszerzy.
PODROBIONE EURO
W najnowszym raporcie Europejskiego Banku Centralnego stwierdzono, że choć fałszowanie euro jest na historycznie niskim poziomie, nadal stanowi spory problem. Według ich szacunków, banknoty o nominałach 20 i 50 euro są najczęściej podrabianymi nominałami.
PODROBIONE DOLARY AMERYKAŃSKIE
Dolar amerykański jest najczęściej fałszowaną walutą na świecie. Wynika to głównie z faktu, że jest oficjalną walutą w 13 innych krajach poza Stanami Zjednoczonymi, w związku z tym fałszerze waluty działają nie tylko w USA, ale również za oceanem. Nie bez znaczenia jest również, że dolar amerykański jest uważany za najsłabiej zabezpieczony banknot na całym świecie. Jego wzór nie ulegał zmianom przez wiele lat i fałszerze do perfekcji opanowali metody produkcji podróbek.
KILKA PROSTYCH KROKÓW, ABY ROZPOZNAĆ FAŁSZYWE BANKNOTY
Euro
Autentyczny banknot powinien być sztywny i specyficznie „szeleścić”, zrobiony jest bowiem z czystych włókien bawełnianych. Na awersie autentycznego banknotu czuć wypukłości nadruku; obecna seria nosi napis „BCE ECB EЦБ EZB EKP EKT EKB BĊE EBC” i ma paski z prawej i lewej strony. Banknot trzymany pod światło ukazuje znak wodny, w aktualnej serii euro pojawia się również okienko przezroczyste z wizerunkiem kobiety, Europy. Jeśli posiadany przez Ciebie banknot nie posiada opisanych elementów, z dużym prawdopodobieństwem jest fałszywką.
Funty
Trzymając w ręku banknot 20- i 50- funtowy, sprawdź czy z lewej strony banknotu znajduje się znak wodny. Nominały te wyróżnia też hologram, czyli znak, który płynnie zmienia się, jeśli oglądamy banknot pod różnymi kątami. W 2016 roku Bank Anglii wprowadził banknot polimerowy o nominale pięciu funtów. By rozpoznać fałszywkę, sprawdź czy okienko obok portretu królowej Elżbiety II jest przeźroczyste; wizerunek Big Bena powinien jest złoty z przodu, a srebrny z tyłu; upewnij się też, czy srebrny fragment na dole banknotu zmienia się z „Five” na „Pounds”. Korona na górze banknotu oglądana pod różnymi kątami powinna dać efekt trójwymiarowości.
Dolary
Dolary są drukowane na papierze, którego skład stanowi w około 75% bawełna i w około 25% len, cechują się też wysoką jakością druku. Oryginalny banknot powinien być szorstki w dotyku i łatwo ulegać zagnieceniom i uszkodzeniom. Należy też zwrócić uwagę na to, czy banknoty posiadają wszystkie ważne elementy oryginału w odpowiednim kolorze i kształcie. Fałszywe dolary często bywają śliskie, są wyraźnie cieńsze od oryginału, mają też gładką fakturę i silny połysk.
Jeśli nie masz pewności co do prawdziwości otrzymanej gotówki, np. podejrzewasz, że otrzymałeś podrobione monety, powinieneś zgłosić się do najbliższego oddziału banku w celu weryfikacji autentyczności banknotów. Jeśli natomiast jesteś pewien, że posiadany banknot jest falsyfikatem, koniecznie zgłoś to na policję.
SKUP STARYCH BANKNOTÓW
Gdy banki narodowe wprowadzają nowsze wersje banknotów do obiegu, starsze jeszcze przez jakiś czas są w użyciu i mogą zostać legalnie użyte w transakcjach. Wymiany starszych wersji dokonuje się w oddziałach banków lub na poczcie. Jeśli jednak się okaże, że czas wymiany minął, a posiadasz nieaktualne już serie banknotów w dolarach, funtach lub euro, z dużym prawdopodobieństwem nie zostaną one zaakceptowane w polskim kantorze. Nie znaczy to jednak, że zostałeś z gotówką, która nie przedstawia już żadnej wartości. W takich wypadkach na pomoc przychodzą firmy, które prowadzą skup wycofanych banknotów i w których bez problemu dokonasz wymiany dolarów wycofanych z obiegu, jak również funtów, euro oraz innych walut na aktualnie obowiązujące serie, bądź zamienisz stare banknoty na złotówki, zgodnie z Twoimi potrzebami.