W 1971 roku decyzją ówczesnego prezydenta USA Richarda Nixona dolar przestał być wymienialny na złoto. Wydarzenie to nazywano szokiem Nixona i mówiono nawet o śmierci pieniądza. Zapoczątkowało ono również okres umownej wartości pieniądza, która opiera się na naszej wierze, że stanowi on wartość nabywczą. Co wpłynęło na decyzję prezydenta Nixona?
Konferencja w Breton Woods
Dolary można było wymieniać na złoto zgodnie z zasadami ustalonymi na międzynarodowej konferencji monetarno-finansowej, która odbyła się w lipcu 1944 roku. Uczestniczyło w niej 44 przedstawicieli państw alianckich, a ich celem było omówienie trudnej sytuacji finansowej, jaką przewidywano po zakończeniu II wojny światowej. Zadecydowano wówczas o stworzeniu Międzynarodowego Funduszu Walutowego, który miał czuwać nad stabilnym kursem walut narodowych i gwarantować ich wymienialność na złoto. Działalność tej organizacji opierała się na amerykańskiej gospodarce, a co za tym idzie – na dominacji dolara. Silna pozycja amerykańskiej waluty wynikała z jej wymienialności na złoto. Banki centralne innych państw mogły otrzymać złoto za dolary USA, przy czym zachowano parytet dolara wobec królewskiego kruszcu na poziomie sprzed wojny, a więc 35 dolarów za uncję. Podczas konferencji ustalono, że kurs wymiany walut narodowych na złoto ma utrzymywać stały kurs z niewielkimi wahaniami o maksymalnie 1%. Miało to na celu ułatwienie m.in. handlu międzynarodowego, a tym samym – odbudowę zniszczeń powojennych. Dzięki ustaleniom w Breton Woods dolar amerykański zaczął funkcjonować jako waluta międzynarodowa, powołano też Międzynarodowy Bank Odnowy i Rozwoju (dziś znany jako Bank Światowy), który wraz z MFW miał kontrolować utrzymywanie postanowień z konferencji.
Śmierć pieniądza
W 1944 roku Amerykanie byli przekonani, że będą w stanie sprzedawać złoto po stałej cenie. Kolejne dwie dekady po ustaleniach z Breton Woods pokazały jednak, że utrzymanie parytetu złota nie jest możliwe. Inne kraje zamiast nabywać kruszec w ramach rezerwy, skupowały dolara, a w efekcie jego podaż znacznie przerosła podaż złota. Doprowadziło to do sytuacji, gdy bank centralny Stanów Zjednoczonych nie mógł już obronić kursu dolara do złota na poziomie 35 dolarów za uncję. Ponieważ amerykańskiej waluty wypuszczono zbyt dużo, nie byłaby możliwa jej wymiana na królewski kruszec – gdyby wszyscy jednocześnie wymienili swoje dolary, złota wystarczyłoby tylko dla 22% ludzi. Na taki stan rzeczy miała wpływ ówczesna sytuacja polityczna – Stany Zjednoczone były pogrążone w wojnie wietnamskiej, stąd nie dbały w pełni o dyscyplinę budżetową. W 1971 roku decyzją prezydenta USA Richarda Nixona zawieszono wymianę dolara na złoto, a dwa lata później wdrożono płynny kurs dolara.
Konsekwencje decyzji Nixona
Postanowienie Nixona o zawieszeniu wymienialności dolara na złoto doprowadziło do rozpadu systemu z Breton Woods. Od tej pory poszczególne kraje mogły dowolnie kierować kursem walut, a w ciągu kilku lat zaczął obowiązywać system płynnych kursów walutowych. Zgodnie z nim relacje pomiędzy poszczególnymi walutami zależne są od decyzji podejmowanych przez banki centralne, a także od prowadzenia odpowiednich działań rynkowych. Chociaż od wydarzeń z roku 1971 minęło już wiele lat, ciągle trwają dyskusje dotyczące powrotu do parytetu złota, a pomysł ten ma zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników.
Skup dolarów amerykańskich – co zrobić z wycofanymi banknotami?
Amerykańskie dolary już wiele lat temu przestały pełnić rolę waluty międzynarodowej, a co za tym idzie – ich kurs pozostaje płynny i zależny od rynków. Czy wymiana starych dolarów wobec tego jest opłacalna? Warto to sprawdzić chociażby zaglądając na strony prowadzące skup walut wycofanych z obiegu. Za pomocą prostego w obsłudze kalkulatora łatwo obliczymy czy taka transakcja jest korzystna. Należy przy tym zaznaczyć, że skup wycofanych banknotów prowadzony jest zazwyczaj przez bank centralny kraju, który je wyemitował. Biorąc pod uwagę fakt, że kantory nie przyjmują wycofanych dolarów, rzetelny skup starych banknotów funkcjonujący za pośrednictwem strony internetowej może okazać się dobrym rozwiązaniem.